- دانشجویان کالج ها و دانشگاه ها یکی از مهم ترین جوامعی هستند که از خواب راحت محروم اند.
- نتایج پژوهش های دانشگاه بروان نشان داده تنها 11 درصد از دانشجویان گفته اند شب ها خوب می خوابند اما بیش از 70 درصد آنها از اختلال خواب رنج می برند.
- 18 درصد از دانشجویان مرد و 30 درصد از دانشجویان زن اعلام کرده اند در سه ماه گذشته از اختلالات خواب رنج برده اند.
- بی خوابی در دانشجویان با کاهش معدل رابطه دارد، چون سبب از میان رفتن تمرکز، حافظه و توانایی یادگیری می شود.
- میانگین ساعات خواب شبانه بزرگسالان کمتر از هفت ساعت است. این در حالی است که آنها به بیش از هشت ساعت خواب نیاز دارند.
- بیش از یک سوم بزرگسالان اعلام کرده اند چند روز در ماه بی خوابی کلافه شان می کند و سبب اخلال در شغل و روابط اجتماعی شان می شود.
- بیش از 70 میلیون آمریکایی از اختلال مزمن خواب رنج می برند.
- بیش از 40 درصد افسران پلیس آمریکا و کانادا از اختلالات خواب رنج می برند.
نگرانی ها و سوالات متعدد درباره خواب
چرا خواب راحت و کافی برای دانشجویان اهمیت دارد؟
خواب آرام و منظم برای حفظ تندرستی بدن ضروری است. خواب آرام و کافی می تواند به کاهش اضطراب و حفظ رژیم غذایی سالم کمک کند. اغلب دانشجویان زندگی شلوغ و سرشار از اضطرابی دارند. فعالیت های روزانه آنها مانند حضور در کلاس های متعدد، کار کردن در حین تحصیل و ... جسم و روح شان را تحت فشار قرار می دهد. بی خوابی می تواند تاثیر زیادی بر خلق و خو، انرژی، توانایی آموختن، حافظه، توانایی قضاوت کردن، عکس العمل ها و ... فرد بگذارد.
خواب چگونه کمک می کند؟
خواب پروسه ای است که از بخش های مختلف تشکیل شده است. در هر بخش، پروسه زیست شناختی متفاوتی اتفاق می افتد:
- خواب آرام و عمیق به تجدید قوا و پر انرژی بودن در طول روز کمک می کند.
- در حالی که خواب هستید مغزتان کار می کند تا راه های جدید برای آموختن، به یاد آوردن و ... را ایجاد کند.
- خواب خوب به بدن تان کمک می کند تا با ترشح هورمون های خاص به جنگ عفونت های متداول برود.
- خواب با کم کردن ضربان قلب و فشار خون تان به قلب و عروق تان استراحت می دهد.
خواب چگونه می تواند بر اختلالات مزمن روحی روانی تاثیر گذارد؟
فقدان خواب عمیق و آرام سبب افزایش ترشح هورمون های بدن، تحریک روح و روان و بروز اضطراب می شود. این موضوع می تواند سبب بروز مشکلاتی در تمرکز، حافظه، قضاوت، مهارت حل مشکلات و ... اختلالات روحی روانی شود. در این شرایط مهارت های نبرد با مشکلات نیز در معرض نابودی قرار می گیرند و عملکرد تحصیلی نیز زیر سوال می رود. هنگامی که توانایی تمرکز کردن را از دست بدهید، یا حافظه تان کاهش پیدا کند، توجه کردن به گفته های اساتید، مطالعه کردن و ... دشوار می شود.
اختلال خواب می تواند سبب بروز اختلالات روحی یا بیماری روانی شود؟
اختلالات خواب یکی از علایم و نشانه های متداول اختلالات روحی روانی است. افرادی که با اختلال دوقطبی دست و پنجه نرم می کنند، خواب عمیق و راحتی ندارند که می تواند سبب ابتلاء شان به افسردگی و جنون شود. ابتلاء به دلشوره و افسردگی نیز می توانند سبب از میان رفتن خواب عمیق و آرام شوند. همچنین، برخی از بیماری های روانی نیز می توانند به بروز اختلالات خواب کمک کنند. اختلالات حاد خواب به توجه و درمان ویژه نیاز دارند. داروهای موثر و درمان های غیر دارویی متعددی برای از میان بردن اختلالات خواب وجود دارند. بهترین روش برای درمان اختلالات خواب گفت و گو و کمک گرفتن از روانشناس است.
از کجا بدانیم چقدر به خواب نیاز داریم؟
اکثر بزرگسالان دست کم به هشت ساعت خواب شبانه نیاز دارند. بهترین راه برای تشخیص میزان خواب کافی آن است که یک هفته، صبح ها بدون استفاده از زنگ ساعت از خواب بیدار شوید. در پایان هفته، میانگین ساعاتی که خوابیده اید نیاز شما به خواب را مشخص می کند.
می توانم بیشتر بخوابم؟
بله. بیشتر از نیاز بدن خوابیدن نیز می تواند سبب بروز افسردگی شود. خوابیدن بیش از حد نیز می تواند خطر ابتلا به بیماری های قلبی، چاقی و ... را افزایش دهد.
چگونه خواب می تواند بر رژیم غذایی تاثیر بگذارد؟
نتایج تحقیقات دانشمندان نشان داده کمبود خواب، میزان انسولین خون را افزایش می دهد و فرد را به خوردن غذاهای پر کالری ترغیب می کند. نتایج این تحقیق برای دانشجویانی که برای افزایش تمرکز و شب بیداری داروهای اعصاب و روان مصرف می کنند اهمیت دارد و خطر ابتلاي شان به دیابت را افزایش می دهد.
غذاهاي مفيد
متناسب با توصيه هاي پزشك معالج، انتخاب دقيق غذاها و نوشيدني ها و زمان مصرف آن ها، ممكن است به پيشگيري از بي خوابي يا رهايي از علائم آن كمك نمايد.
نان، ماكاروني، سيب زميني و برنج غني از كربوهيدرات هايي هستند كه در بدن به آهستگي مي سوزند. در هر وعده غذاي شب كربوهيدرات زياد و پروتئين كم مي تواند به آمادگي بدن براي خواب كمك كند.
بوقلمون، انجير، موز، خرما، ماست و تن ماهي همه تأمين كنندة اسيد آمينه تريپتوفان، كه به خوابيدن كمك مي كند، هستند. اين غذاها را مي توان به وعده غذاي شب افزود تا با بي خوابي مبارزه گردد.
گوشت هاي بدون چربي و شير كم چربي تأمين كنندة ويتامين B6 مورد نياز براي ايجاد سروتونين از اسيد آمينه تريپتوفان هستند. كمبود ويتامين B6 با بي خوابي ارتباط دارد.
انواع ماهي ها مانند ماهي خال مخالي، سالمون، ساردين و ديگر ماهي هاي روغن دار و همچنين دانه هاي كتان و دانه هاي تخم كدو، منابع خوب اسيدهاي چرب امگا3 هستند.
دانه هاي آفتابگردان، دانه هاي كنجد و دانه هاي تخم كدو تأمين كنندة اسيدهاي چرب امگا6 است، تحقيقات حاكي از آن است كه اين اسيدهاي چرب بر اعصاب مغز اثر مستقم دارند و بر پروستاگلاندين ها، نوروترانس ميترها، اسيد آمينه ها و موادي به نام اينترلوكين، كه خواب آور است، اثرات غير مستقيم دارند.
گوشت هاي قرمز، مرغ و ماكيان تيره، ماهي، غلات صبحانه غني شده، سبزيجات برگ سبز، همه آهن توليد مي كنند. شواهدي وجود دارد كه فقدان آهن يا پايين بودن ذخائر آهن مي تواند منجر به بي خوابي گردد.
كاهو، به خصوص كاهوي وحشي داراي ماده آرام بخشي به نام لاكتوكاريوم است. خوردن سالاد محتوی كاهو قبل از خواب ممكن است به رفع بي خوابي كمك كند. چاي بابونه مي تواند به آرامش دستگاه عصبي كمك كند و فرد را براي خواب آماده سازد.
غذاهاي مضر
افرادي كه مبتلا به وقفه تنفسي هستند و طي خواب شب اختلال تنفسي دارند، مي بايستي از خوردن كره، مارگارين، چربي، روغن ها، كيك ها، بيسكويت، محصولات گوشتي و غذاهاي سرخ شده اجتناب كنند.
افرادي كه چاق هستند بايد از غذاهاي غني از چربي و پركالري به مقدار خيلي كم استفاده كنند، چون بين وقفه تنفسي و چاقي ارتباط وجود دارد. در مطالعات مربوط به بهبود وقفه تنفسي كم كردن وزن، يك عامل معني دار بوده است.
قهوه، چاي، نوشابه هاي كولادار و شربت هاي سرماخوردگي كافئين دارند. آشاميدن زياده از حد آن ها مي تواند بر روي سيستم اعصاب اثر زيادي داشته باشد و منجر به اختلال در خواب گردد. از نوشيدن كافئين قبل از زمان خواب اجتناب كنيد.
توصیه های مفید برای داشتن خواب عمیق و آرام شبانه
دانشجویان، با توجه به زندگی در خوابگاه، شب بیداری و مطالعه دروس، شرایط اجتماعی و... خواب عمیق و آرام را به سختی تجربه می کنند. عادات و فعالیت های روزانه ممکن است بر کیفیت خواب تاثیر بگذارند. زندگی دشوار دانشجویان کارشناسی و کارشناسی ارشد می تواند عادات سالم روزانه آنها را از نابود کند. توصیه های زیر می تواند عادات روزانه تان را اصلاح کند و سبب شود آرام و عمیق بخوابید:
اختصاص دادن ساعتی از روز برای پیاده روی و ورزش کردن در فضای باز
اختصاص دادن زمانی برای فعالیت در فضای باز می تواند به چرخه خواب عمیق و آرام در بدن تان کمک کند. کارهای زیر را می توانید در فضای باز دانشگاه انجام دهید:
- پیاده روی تا دانشگاه
- مطالعه کردن در فضای باز
- ورزش کردن
- تمدد اعصاب زیر آفتاب
- پیاده روی و ورزش کردن زیر آفتاب
کار کردن به شما اجازه می دهد تا:
تلاش کنید در اکثر روزهای هفته فعالیت بدنی داشته باشید
فعالیت بدنی و ورزش کردن می تواند سبب ایجاد خواب آرام و عمیق و برخاستن عاری از اضطراب و دلشوره شود. ورزش نکردن و نداشتن فعالیت های بدنی سه چهار ساعت پیش از رفتن به رختخواب می تواند منجر به اختلالات خواب شود. برای آموختن فواید ورزش کردن می توانید در فضای باز دانشگاه پیاده روی کنید.
داشتن برنامه منظم و دقیق تغذیه می تواند به خواب عمیق و آرام شبانه کمک کند.
آرام غذا بخورید و چند ساعت پیش از رفتن به رختخواب از غذاهای سنگین پرهیز کنید.
محدود کردن مصرف کافئین و نیکوتین
کافئین و نیکوتین محرک هایی هستند که سبب بی خوابی می شوند. بهتر است پس از خوردن ناهار از مصرف کافئین و نیکوتین پرهیز کرد. اگر قصد شب بیداری و مطالعه کردن دارید، سعی کنید از میان وعده هایی که حاوی میزان اندک کافئین هستند استفاده کنید. اگر احساس می کنید مجبورید قهوه حاوی کافئین بنوشید تا دیر وقت بیدار بمانید، سعی کنید این قهوه را با قهوه عاری ازاین ماده محرک ترکیب کرده و بنوشید.
ريفلاكس معده
ريفلاكس معده ( بازگشت محتويات معده به مري ) اختلال بسيار متداولی است كه مي تواند مشكلاتي را در خواب تان ايجاد كند. افرادي كه به اين بيماري مبتلا هستند به احتمال زيادي از اختلالات خواب مانند بي خوابي، آپنه، خواب آلودگي طي روز، سندروم پاي بي قرار و... رنج خواهند برد. اگر به اين بيماري مبتلا هستيد مي توانيد با رعايت موارد زير از شدت اين بيماري و اختلالات خواب مرتبط با آن بکاهید.
1 - از خوردن چربي، پياز، شكلات و غذاهاي تند پرهيز كنيد.
2- سنگين ترين وعده غذايي تان را در ناهار صرف كنيد.
3- 2 الي 3 ساعت قبل از رفتن به رختخواب از خوردن دست بكشيد.
4- از نوشیدن الكل و كشيدن سيگار پرهيز كنيد.
5- رختخواب تان را طوري تنظيم كنيد كه سر و شانه هايتان بالاتر از اجزاي ديگر بدن تان قرار گرفته باشد.
پرهیز از نوشیدن الکل چند ساعت پیش از رفتن به رختخواب
برخي افراد از الكل و يا نوشيدني هاي الكلي قبل از خواب استفاده مي كنند و بر اين باورند كه به آنها در به خواب رفتن كمك مي كند. ولي واقعيت اين است كه الكل يك ماده خواب آور بسيار ضعيف است. الكل ممكن است كمك كند كه احساس آرامش كنيد و براي مدت كوتاهي بخوابيد اما در اواسط شب در خواب ايجاد اختلال مي كند و باعث قطعه قطعه شدن آن مي شود. همچنين الكل از اين كه خواب وارد مراحل عميق شود ممانعت مي كند واين موضوع مي تواند باعث شود در صبح هنگامي كه فرد از خواب بيدار مي شود علی رغم اين كه مقدار كافي در رختخواب بوده از خواب خود راضي نبوده و احساس شادابي پس از خواب را نداشته باشد.
چند نکته زیر درباره الکل و خواب را به خاطر بسپارید:
- مردم به نادرست باور دارند نوشیدن الکل به داشتن خواب راحت کمک می کند. ممکن است نوشیدن الکل سبب شود افراد سریع تر بخوابند اما در دراز مدت سبب بروز اختلالات خواب و بی خوابی می شود.
- نوشیدن الکل سبب بروز خر و پوف و قطع تنفس در خواب می شود. قطع تنفس در خواب ارتباط مستقیمی با بیماری های قلب و عروق و افزایش فشار خون دارد.
- نوشیدن الکل همراه با مصرف داروهای اعصاب و روان می تواند سبب بروز اختلالات خواب و ... شود.
تمرین مدیریت زمان با کارهای درسي
رفتن به رختخواب و نگران بودن درباره روز بعد سبب بی خوابی می شود. سعی کنید نگرانی و دلشوره فعالیت درسي را کاهش دهید و به آن فکر نکنید. همچنین می توانید پیش از رفتن به رختخواب برای روز بعدتان برنامه ریزی کنید. نوشتن خاطرات روزانه نیز یکی از تکنیک هایی است که دلشوره و نگرانی را پیش رفتن به رختخواب از میان می برد.
پرهیز از شب بیداري
شب بیداری و مطالعه کردن در ساعات پایانی روز ممکن است راحت تر باشد اما از قدرت مغز، یادگیری و ... می کاهد. اختلالات خواب می تواند تاثیر منفی بر مهارت های شناختی فرد بگذارد. بسیار بعید است که کمبود خواب اجازه دهد اطلاعات زیادی به حافظه بسپارید و از شب بیداری تان نتیجه مطلوب بگیرید. نتایج تحقیقات نشان داده خواب راحت شبانه به نسبت شب بیداری و مطالعه کردن فواید بیشتری دارد.
پرهیز کردن از چرت زدن در طول روز
شب بیداری و چرت زدن در طول روز کاری عادی برای دانشجویان است. علاوه بر مشکلات مرتبط با شب بیداری، چرت زدن در طول روز می تواند الگوی خواب تان را به هم ریزد و سبب ایجاد چرخه معیوبی شود. چرت زدن کوتاه در طول روز می تواند مفید باشد، اما نباید در برنامه روزانه تان قرار گیرد. اگر قصد چرت زدن دارید باید پیش از ساعت سه بعد از ظهر سی دقیقه بخوابید.
پرهیز از خواب بیش از حد در تعطیلات آخر هفته
ممکن است آخر هفته وسوسه شوید کمبود خواب تان را آخر هفته جبران کنید. این کار اشتباه است. بهترین راه حل آن است که شب ها تا آنجا که می توانید بخوابید.
به حداقل رساندن اختلال خواب
زندگی کردن در اماکنی مانند خوابگاه ها، آپارتمان ها، خانه هایی که چند نفر در آن ساکن اند سبب می شود کنترل محیط برای داشتن خواب راحت دشوار شود. هم اتاقی تان ممکن است دوست داشته باشد تا دیر وقت بیدار بماند و مطالعه کند یا دیر وقت به خانه بیاید. شما می توانید از روش های زیر برای کاهش اختلالات خواب استفاده کنید:
- با هم خانه تان درباره تعیین زمانی برای خواب حرف بزنید تا آن را اجرا کنید.
- می توانید از دستگاه خنثی کننده صدا یا گوشی های مخصوص استفاده کنید تا در کمال آرامش بخوابید.
- از چشم بند مخصوص استفاده کنید تا نور چراغ ها مانع خواب تان نشود.
- چراغ مطالعه بخرید و از آن استفاده کنید تا روشن کردن چراغ اتاق مانع خواب هم خانه تان نشود.
- برای داشتن خوابی راحت باید بالشت، پتو، تشک و ملحفه مناسبی تهیه کنید.
- دمای اتاق خواب را در حد ایده آل ( کمی سرد ) حفظ کنید تا خوابی راحت داشته باشید.
طراحی اتاق خواب
نوع ساخت اتاق خواب و نحوه قرار گرفتن آن در ساختمان می تواند در چیدمان وسایل و همچنین در نحوه خواب افراد تأثیر مستقیم بگذارد. قرار گرفتن تختخواب در اتاق خواب، مهمترین مسئله ای است که باید به آن توجه داشت. استفاده از اشیاء و لوازم اضافی در اتاق خواب می تواند تأثیرات منفی بر جای بگذارد. در چیدمان اتاق خواب باید به موارد زیر توجه کرد:
- تخت های دو طبقه می تواند فضای کمتری را اشغال کند، در این موارد تختخواب باید در گوشه اتاق قرار بگیرد. تختخواب های دو طبقه باید در جایی باشند که فرد برای رفت و آمد و رفتن به طبقه دوم مشکل نداشته باشد.
- پیریز تلفن یا برق می تواند در نحوه قرار گرفتن تختخواب در اتاق مؤثر باشد. افراد معمولا سعی می کنند تخت را در گوشه ای از اتاق قرار دهند که تلفن به آن نزدیک باشد و بتوانند تلویزیون تماشا کنند.
شاید این موارد از دید افراد اهمیت چندانی نداشته باشد، اما باید توجه داشت که تمامی مسائل یاد شده می توانند خوابی راحت را در پی داشته باشند.
هفت اشتباه باور نكردنی درباره خواب
1 - خواب؛ هر چه بیشتر، بهتر
كاش همین‌طور بود! ولی مطالعات نشان میدهد احتمال مرگ زودرس در آنهایی كه بیش از8 ساعت در شبانه‌روز می‌خوابند، بیشتر است.
2 - خوش به حال فلانی، هنوز سرش به بالش نرسیده، خوابش می‌برد
اتفاقا این نشان میدهد كه فلانی، خواب خوبی ندارد. این كه آدم هنوز سرش به بالش نرسیده خوابش ببرد، یكی از نشانه‌های خواب‌آلودگی است كه باید تحت بررسی قرار بگیرد. مدت زمانی كه طول می‌كشد تا خوابمان ببرد، نباید كمتر از 5 دقیقه یا بیشتر از30 دقیقه باشد. پزشكان، مقادیر كمتر و بیشتر از این محدوده را غیرطبیعی می‌دانند.
3 - چقدر كم می‌خوابی
همه آدم‌ها حداقل به 8 ساعت خواب شبانه احتیاج دارند! هیچ عدد قطعی و واحدی وجود ندارد كه بشود روی آن قسم خورد. میزان نیاز به خواب در افراد مختلف، متفاوت است. به خودتان رجوع كنید، اگر حس می‌كنید كه هر روز بعد از ظهر خسته و خواب‌آلود می‌شوید، بدانید كه احتمالا الگوی خوابتان غلط است.
4 - چقدر زیاد می‌خوابی، نخبه‌ها فقط روزی 3، 4 ساعت می‌خوابند
شاید مارگارت تاچر و بیل كلینتون و چند نفر از مشاهیر هالیوودی جزء نخستین كسانی باشند كه رسانه‌های غربی، درباره كم خوابیدن آنها زیاد حرف زدند. اما واقعیت این است كه از نظر پزشكان، این قبیل افراد معمولا عملكرد بهتری نسبت به سایرین ندارند. كمخوابی، سلامت شما را تهدید میكند و تمركزتان را پایین می‌آورد. كمخوابی حتی می‌تواند بیمارتان كند و به سیستم ایمنی شما آسیب بزند.
5- من خوابم خوب است؛ فقط شب‌ها چند بار از خواب می‌پرم
به چنین خوابی نمی‌گویند خواب خوب. خوابی خوب است كه تداوم مناسبی داشته باشد. بیدار شدن مكرر در حین خواب از علائم شایع اختلال خواب است و بیشتر آنهایی كه شب‌ها بیش از یك بار از خواب می‌پرند، به نوعی اختلال خواب دچارند.
6- كم خوابی فقط یك چاره دارد؛ قرص خواب
تاثیر داروهای خواب‌آور، كوتاه مدت است و كم‌كم بدن به دارو عادت میكند و دیرتر به آن جواب میدهد. از طرفی، اگر بدن به دارو عادت كند؛ قطع آن اوضاع را بدتر میكند. پس برای درمان قطعی، فقط باید به پزشك مراجعه كرد تا علت اصلی بی‌‌خوابی شناخته و درمان شود.
7- كمخوابی از آن دردهایی است كه چاره ندارد و باید با آن ساخت
اما توصیه‌های دیگری هم هست كه می‌تواند اوضاع خوابتان را رو به راه كند: پرهیز از نوشیدن چای، قهوه، نوشابه وخوردن شكلات در ساعات نزدیك به خواب. خودداری از مصرف غذاهای سنگین و كشیدن سیگار در ساعات نزدیك به خواب. رعایت نظم خواب؛ خوابیدن در یك ساعت ثابت، اختصاص دادن اتاق خواب به خوابیدن و اجتناب از كارهای دیگری مثل تماشای تلویزیون و كار در آن اتاق و بالاخره این كه اگر بیش از نیم ساعت در رختخواب ماندید و خوابتان نبرد و احساس خواب‌آلودگی هم نكردید، باید از اتاق خواب خارج شوید و تا وقتی احساس خواب‌آلودگی نكرده‌اید، به رختخواب برنگردید.
تاثیر ساعات مختلف خواب شب در سلامتی بدن
داشتن عادات غذایی صحیح و توجه به زمان خوابیدن برای حفظ سلامت بدن مهم است تا بتواند مواد مغذی را جذب و مواد زائد را دفع کند. به موارد زیر دقت کنید تا به اهمیت خوابیدن پی ببرید:
ساعت 9 تا 11 شب
زمانی است برای از بین بردن مواد سمی و غیر ضروری که این عملیات توسط آنتی اکسیدان ها انجام می شود. در این ساعت بهتر است بدن در حال آرامش باشد. در غیر این صورت اثر منفی بر روی سلامتی خود گذاشته اید.
ساعت 11 تا 1 شب
عملیات از بین بردن مواد سمی در کبد ادامه دارد و شما باید در خواب عمیق باشید.
ساعت 1 تا 3 نیمه شب
عملیات سم زدایی در کیسه صفرا ، در طی یک خواب عمیق به طور مناسب انجام می شود.
ساعت 3 تا 5 صبح
عملیات از بین بردن مواد سمی در ریه اتفاق می افتد. بعضی مواقع دیده شده که افراد در این زمان، سرفه شدید یا عطسه می کنند.
ساعت 5 تا 7 صبح
این عملیات در روده بزرگ صورت می گیرد، لذا می توانید آن را دفع کنید.
ساعت 7 تا 9 صبح:
جذب مواد مغذی صورت می گیرد، پس بهتر است صبحانه بخورید. افرادی که بیمار می باشند، بهتر است صبحانه را در ساعت 6 و 30 دقیقه میل کنند. کسانی که می خواهند تناسب اندام داشته باشند، بهترین ساعت صرف صبحانه برای آنها، ساعت 7 و 30 دقیقه می باشد و کسانی که اصلا صبحانه نمی خورند، بهتر است عادت خود را تغییر دهند و در ساعت 9 تا 10 صبح صبحانه بخورند. دیر خوابیدن و دیر بلند شدن از خواب، باعث می شود مواد سمی از بدن دفع نشوند.
نیمه های شب تا ساعت 4 صبح
مغز استخوان عملیات خون سازی را انجام می دهد.
`1ایام تعطیل
بسیاری افراد تا دیر وقت بیدار می مانند و بعد از اتمام تعطیلات، با خستگی به سر کار می روند، چون اعمال بدنشان دچار سردرگمی شده است و نمی داند چه باید انجام دهد.
منیره کردلو مسئول مرکز مشاوره صبا تمام سعی خود را برای برخورداری شما از مشاوران و روانشناسان مجرب نموده و آماده عقد قرارداد با مدارس دوایر دولتی و غیر دولتی می باشد.
:: موضوعات مرتبط:
گوناگون ,
,
:: برچسب‌ها:
گوناگون ,
:: بازدید از این مطلب : 420
|
امتیاز مطلب : 0
|
تعداد امتیازدهندگان : 0
|
مجموع امتیاز : 0
عضو شوید
عضویت سریع
آمار
وب سایت:
آمار مطالب
آمار بازدید
